مطالعات آلتراسیون، کانی سازی و ژئوشیمیائی در منطقه کلاته شیرخان (بردسکن)

چکیده محدوده مطالعاتی در 35 کیلومتری شمال غربی شهرستان بردسکن در خراسان رضوی واقع شده و از نظر ساختاری در حاشیه شمالی زون تکنار قرار گرفته است. حاشیه شمالی محدوده در زون سبزوار قرار گرفته است. زمین شناسی این ناحیه شامل سه گروه سنگی: سازند تکنار، توده های نفوذی پرکامبرین و واحدهای مربوط به زون سبزوار است. واحدهای سازند تکنار شامل کلریت سرسیت شیست، سرسیت شیست و متا گابرو- دیوریت است. در محدوده 3 نوع توده گرانیتوئیدی در سازند تکنار نفوذ کرده است: متاهورنبلند کوارتز مونزونیت پورفیری، متاکوارتز مونزونیت پورفیری و متاکوارتز سینیت پورفیری. همچنین واحدهای سنگی مربوط به زون سبزوار که عبارتند از: بیوتیت دیوریت، هورنبلند مونزوگرانیت، هورنبلند کوارتز مونزونیت پورفیری و سنگ های الترابازیک که بیشتر هارزبورگیت هستند. زون های آلتراسیون منطقه در ارتباط با این سه گروه سنگی است، زون های آلتراسیون در واحدهای سازند تکنار شامل کلریتی، پروپلیتیک و کوارتز ± کلریتی ± اپیدوتی است. زون های آلتراسیون اصلی منطقه به توده های گرانیتوئیدی نفوذ کرده در سازند تکنار مربوط هستند. زون های سیلیسی- کلریتی ± سرسیتی، سیلیسی شدید ± سرسیتی و سیلیسی- سرسیتی±کلریتی مربوط به متاکوارتز مونزونیت پورفیری است. زون سیلیسی - سرسیتی- کلریتی ± بیوتیت ثانویه، مربوط به متاکوارتز سینیت پورفیری است. زون سیلیسی- اکسید آهن در هر دو توده گرانیتوئیدی دیده می شود. در قسمت محدوده زون سبزوار زون های آلتراسیون شامل زون های زئولیتی، پروپلیتیک- سیلیسی، زون آرژیلیکی- سرسیتی- کلریتی و زون سرپانتینیزه است. کانی سازی در محدوده به سه شکل دیده می شود و عبارتند از: 1- کانی سازی در واحدهای سازند تکنار، در واحدهای کلریت سرسیت شیست و متا گابرو- دیوریت به صورت پیریت زایی افشان و رگچه دیده می شود و بصورت توده ای که شامل لایه مگنتیتی است که با کلریت سرسیت شیست بصورت همشیب قرار گرفته است. 2- کانی سازی در گرانیتوئیدهای پرکامبرین، مربوط به پس از کانی سازی ماسیو سولفید تکنار است و شامل پیریت افشان که در اثر اکسیداسیون به اکسید آهن تبدیل شده است. میزان پیریت بطور متوسط در این زون 5/0 تا 1 درصد است و به 5 درصد نیز می رسد. 3- کانی سازی رگه ای و رگچه است و شامل رگچه های اسپکیولاریت- پیریت و رگه های کوارتز همراه با کانی سازی پیریت است. با توجه به نتایج ژئوشیمی خرده سنگی، در نمونه های برداشت شده از واحدهای سازند تکنار آنومالی برای عناصر مس، سرب، طلا و نقره دیده نشد. در نمونه های برداشت شده از واحد های گرانیتوئیدی بیشترین مقادیر عناصر سرب (ppm 8/2630) ، روی (ppm 8/2153)، نقره (ppb 3378) و طلا (ppb 7/7) مربوط به زون سیلیسی- اکسید آهن است. در نمونه های خرده سنگی برداشت شده از رگه ها بیشترین مقادیر عناصر سرب، روی، نقره، طلا و مس به ترتیب ppm1621، ppm6/815، ppb1007، ppb9/6 و ppm 8/363 است.